Prehrambena Industrija - Srbija

Markica samo za futoški kupus

U Srbiji postoji 33 prehrambena proizvoda sa zaštićenim geografskim poreklom, ali kontrolnu markicu koja potrošačima garantuje da proizvod potiče sa određenog područja i da je  specifičnog kvaliteta za sada ima samo – futoški kiseli kupus. Srbija bi tako i pored opšteg verovanja da imamo mnogo toga jedinstvenog da ponudimo zahtevnom evropskom tržištu u ovom trenutku za EU mogla da kandiduje samo kiseli kupus iz Futoga.

– Proizvođači koji su ovlašćeni korisnici imaju mogućnost da zatraže kontrolnu markicu, ali tek kada prođu proces sertifikacije. Odnosno kada od kontrolnih kuća dobiju dokaz da je njihov proces proizvodnje u skladu sa elaboratom koji je zaštićen. Dug je put do tog sertifikata. Staroplaninski kačkavalj je u procesu sertifikacije, a očekujemo da će ove i naredne godine još nekoliko proizvođača to učiniti, recimo za leskovački kajmak, sremski kulen, proizvode iz Sjenice – kaže Branislav Raketić iz Ministarstva poljoprivrede. Jedna kontrolna markica košta 2,4 dinara po jedinici pakovanja, pa su proizvođači upozoravali da je to skupo i da može biti velika prepreka. Raketić je najavio da će Ministarstvo poljoprivrede verovatno refundirati te troškove kako bi proizvođači bili što manje opterećeni. 

Prema pisanju hrvatskih medija, u Evropskoj uniji se godišnje na zaštićenim prehrambenim i poljoprivrednim proizvodima obrne oko 15 milijardi evra. Sertifikovani proizvodi donose veću zaradu, pa mnoge zemlje članice EU pokušavaju na sve načine da ospore autohtone proizvode drugih zemalja i proguraju svoje. Hrvatska je recimo samo dva svoja nacionalno zaštićena proizvoda, istarski pršut i varaždinsko zelje, uputila u proceduru dobijanja EU „pasoša”, dok Slovenija ima već 19 zaštićenih proizvoda, a registraciju čeka još sedam. Poslednji veći spor upravo je pokrenut između Slovenije i Hrvatske zbog istarskog pršuta, jer Slovenci smatraju da Hrvatska nema pravo na zaštitu ovog proizvoda. Hrvatska je od Evropske komisije u pristupnim pregovorima dobila jednogodišnji rok u kom je morala sve proizvode zaštićene nacionalnom oznakom da registruje i prema pravilima EU. Proizvođači koji to ne uspeju moraju iznova da prođu mukotrpan postupak dokazivanja izvornosti koji traje godinama. 

Da bi poljoprivredni i prehrambeni proizvodi sa oznakom geografskog porekla bili prepoznatljivi na tržištu, Ministarstvo poljoprivrede donelo je nedavno pravilnik na osnovu koga će svaki proizvod sa oznakom geografskog porekla biti obeležen kontrolnim markicama. One su garant potrošačima da proizvod potiče sa određenog područja i da poseduje specifičan kvalitet, a na osnovu serijskog broja markice uspostaviće se i pouzdan sistem sledljivosti. To omogućava proizvođaču da ostvari bolji plasman, višu cenu proizvoda, viši nivo poverenja kupaca i mogućnost za izgradnju brenda.